Strefy kontaktu. Praktyki kulturowe w niemiecko-czesko-polskim regionie przygranicznym

Opracowanie: Katharina Schuchardt, Ira Spieker

Procesy historyczne w niemiecko-czesko-polskim regionie przygranicznym determinowane były w XX i XXI wieku przez cezury, które wpisały się w region i w krajobraz, a także w biografie ich uczestników. W ciągu jednego jedynego życia konieczne było dokonywanie znaczących adaptacji; uwarunkowania i ograniczenia zmieniały się zarówno w wymiarze przestrzennym, jak i polityczno-ideologicznym. Koncepcje kultury pamięci do dziś konkurują ze sobą, przenikają się i nakładają na siebie.

Projekt badawczy „Strefy kontaktu. Praktyki kulturowe w niemiecko-czesko-polskim regionie przygranicznym“ ma na celu dokonanie jakościowej analizy kontaktów transnarodowych i zbadanie, jakie miejsce zajmuje historia i jak kształtuje się debata o współczesność, jakie wzajemne wpływy, formy zbliżenia, wymiany i rozgraniczenia istnieją w regionie przygranicznym. W tym celu zbadane zostały instytucjonalne, a także nieformalne inicjatywy w dziedzinie kultury, sportu i zaangażowania społecznego oraz lokalne usieciowienia miast i gmin.

Przeprowadzono również wywiady z uczestnikami działań transgranicznych, mające na celu ukazanie ich motywacji, obszarów działań i założeń ich zaangażowania. Monitorowanie inicjatyw i działań transgranicznych przewidziane było i przebiega nadal w formie uczestniczącej obserwacji; recepcję względnie korzystanie z poszczególnych ofert ujęto w oparciu o badania ankietowe. Zebrany materiał został udostępniony do dalszych badań na portalu internetowym „Lebensgeschichtliches Archiv für Sachsen“. W ramach projektu odbyła się interdyscyplinarna i międzynarodowa konferencja, której wyniki zaprezentowano w publikacji „Strefy kontaktowy i regiony przygraniczne”

Ponadto w ramach projektu powstała trójjęzyczna strona internetowa, zawierająca informacje o inicjatywach w niemiecko-czesko-polskim regionie przygranicznym i mająca służyć jako platforma do usieciowienia.

Obecnie - we współpracy z ośrodkiem kultury Veřejný sál Hraničář (Ústí nad Labem) i GOGLMOGL produktion - z materiału zebranego w wywiadach powstaje spektakl performatywny ZÓNA KONTAKTU/KONTAKTZONE.

Projekt jest realizowany od 2015 roku. Od 9/2015 do 8/2017 był on finansowany przez komisarza rządu federalnego ds. kultury i mediów oraz Saksońskie Ministerstwo Nauki i Sztuki. W jego opracowaniu brały dodatkowo udział: Uta Bretschneider, Sarah Kleinmann jak również Arnika Peselmann.